Czym jest księga wieczysta?

Księga wieczysta to rejestr publiczny, który zawiera informacje o stanie prawnym danej nieruchomości. Znajdują się w niej również odniesienia do dokumentów, stanowiących podstawę wpisów w danych działach księgi. Większość nieruchomości ma swoją odrębną księgę wieczystą. Niekiedy zdarza się, że taka księga prowadzona jest również dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Ważny fakt: zmiana właściciela nieruchomości nie powoduje zmiany księgi wieczystej, zmienia się jedynie wpis. Zapewnia to bezpieczeństwo, ponieważ możemy sprawdzić historię nieruchomości. Aktem prawnym, regulującym wszelkie sprawy związane z prowadzeniem ksiąg wieczystych, jest Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece.

Kto prowadzi księgi wieczyste?

Z zasady to sądy rejonowe zakładają i prowadzą księgi wieczyste. Obszar i właściwość miejscową znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 września 2014 r. w sprawie określenia sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste oraz obszarów ich właściwości miejscowej. Funkcję pomocniczą stanowi Ministerstwo Sprawiedliwości, zarządzając centralną bazą danych ksiąg wieczystych w systemie informatycznym.

Jawność ksiąg wieczystych

Księgi wieczyste są jawne, co oznacza, że każdy podmiot, nawet niemający interesu prawnego, może uzyskać bezpłatny dostęp do treści dowolnej księgi wieczystej. Jedno zastrzeżenie – należy znać jej numer. Natomiast przeglądanie akt w sądzie lub uzyskanie odpisu wymaga już uzasadnionego interesu prawnego.

Cztery działy ksiąg wieczystych

Dział I


Znajdują się w nim informacje odnośnie położenia, powierzchni, oznaczenia geodezyjnego nieruchomości, informacje o zabudowaniach i sposobie użytkowania nieruchomości.


Dział II


Zawiera informacje o właścicielu lub właścicielach, użytkowniku wieczystym oraz posiadaczu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.


Dział III


Informuje o ograniczonych prawach rzeczowych, z pominięciem własnościowego, np. służebności obciążające nieruchomość, wpisuje się tu również różne roszczenia.


Dział IV


Tutaj pojawiają się wzmianki o hipotece i wysokości zabezpieczenia.


Najczęstszą sytuacją w przypadku pożyczki jest wpis instytucji udzielającej pożyczki w Dziale II w ramach przewłaszczenia. Wpis oznacza, że wierzyciel może zarządzać nieruchomością, aby zabezpieczyć swoją wierzytelność. Innymi słowy, równie dobrze może ją sprzedać lub wynająć z pominięciem postępowania sądowego i nie informując pożyczkobiorcy o tym fakcie. Natomiast banki z reguły dokonują wpisu w Dziale IV. Jest to bezpieczniejsza forma, ponieważ nie oznacza przeniesienia własności i jest szczegółowo regulowana przez prawo, chociażby zapewniając postępowanie egzekucyjne. Zazwyczaj zanim instytucja finansowa wejdzie na drogę sądową, prowadzi rozmowy odnośnie spłaty zobowiązania. W Balt Credit dbamy o bezpieczeństwo każdego Klienta, a wpis pojawia się jedynie w dziale IV, dokładnie tak jak przy umowach z bankiem. Więcej o przewłaszczeniu i hipotece przeczytasz TUTAJ.