Aktualności
Ustawa Anty-lichwiarska jak wpłynie na rynek finansów w Polsce?
Ustawa Anty-lichwiarska jak wpłynie na rynek finansów w Polsce?
Pojęcie ustawy lichwiarskiej może brzmieć znajomo. Dlaczego? Ponieważ dokument, który jest w ten sposób nazywany został uchwalony kilka lat temu. Dlaczego znowu jest o nim głośno? Czy zostaną wprowadzone jakieś zmiany? Co pierwotnie zawierała ustawa?
Zacznijmy od początku – 5 sierpnia 2015 roku Sejm VII kadencji uchwalił projekt o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. To właśnie ten dokument jest potocznie nazywany ustawą antylichwiarską, a jej głównym celem było zapobieganie udzielania pożyczek na wysoki procent. Ustawa z sierpnia 2015 uregulowała ten proceder, jednak po upływie kilku lat okazało się, że wprowadzone zmiany są niewystarczające i należy zmodyfikować aktualną ustawę o dodatkowe punkty.
Projekt zmian powstał w czerwcu 2019 roku i jeszcze w tym samym miesiącu został przyjęty przez rząd. Głównymi punktami zawartymi w ustawie jest ustanowienie górnego limitu pozaodestkowych kosztów kredytu konsumenckiego oraz konieczność nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego nad firmami udzielającymi pożyczek. Według najnowszych ustaleń maksymalna kwota pozaodsetkowych kosztów pożyczki nie może przekroczyć 10% jej wartości. Eksperci zwracają uwagę, że przy takich ograniczeniach wiele firm pożyczkowych zbankrutuje lub będzie zmuszone zamknąć działalność, ponieważ udzielanie pożyczek przestanie przynosić oczekiwany zysk. Jeśli z rynku znikną firmy oferujące pozabankowe pożyczki będzie to miało fatalne skutki.
Po pierwsze dlatego, że wszystkie osoby niekwalifikujące się do wzięcia kredytu bankowego, zostaną pozostawione bez możliwości zewnętrznego finansowania, a takich osób jest obecnie prawie 3 miliony.
Po drugie, ceny kredytów bankowych znacząco wzrosną ze względu na brak konkurencji.
Po trzecie, pracę straci ok. 40 tys. osób zatrudnionych obecnie w sektorze pożyczkowym.
Po czwarte, na wprowadzonych zmianach skorzysta przede wszystkim „szara strefa”, do której należą m.in. lombardy. Udzielają one często pożyczek nie zgodnie z prawem, a korzystanie z nich naraża konsumentów na ogromne ryzyko. Jednakże mimo to wiele osób zdecyduje się na uzyskanie pomocy finansowej ze strony lombardów, gdy zabraknie firm pożyczkowych.
Poza regulacją kwestii dotyczących wysokości kosztów pozaodsetkowych, w ustawie znalazło się jeszcze kilka innych zapisów m.in. wprowadzenie wysokiej kary za lichwę, co w praktyce oznacza, że każdy kto zażąda zapłaty kosztów dodatkowych lub odsetek dwukrotnie wyższych niż maksymalne ustawowe, musi się liczyć z karą więzienia wynoszącą od 3 miesięcy do nawet 5 lat pozbawienia wolności. Nowa ustawa antylichwiarska zmienia również zasady przeprowadzania egzekucji komorniczej mieszkań przez firmy pożyczkowe. Zgodnie z nowymi ustaleniami egzekucja nie może zostać przeprowadzona jeśli dług nie przekracza 5 % wartości mieszkania.
Mimo przedstawionych zagrożeń, ustawa ma na celu przede wszystkim chronić interesy pożyczkobiorców, a zmniejszenie kosztów pożyczek oraz zabezpieczenie przed wpadnięciem w spiralę zadłużenia wobec firm pożyczkowych na pewno leży w interesie konsumentów.
Pomimo iż ustawa została przyjęta w czerwcu 2019 roku, ciągle jeszcze nie weszła w życie. Dlaczego? Początkowo prace zostały wstrzymane przez Komisję Europejską, jednakże ze względu na brak zastrzeżeń ze strony Komisji prace nad projektem mogły być kontynuowane. Mimo to jak dotąd temat nie został ponownie podjęty przez rząd. Dlatego na tę chwilę nie wiadomo czy zakładane zmiany wejdą ostatecznie w życie.
Zacznijmy od początku – 5 sierpnia 2015 roku Sejm VII kadencji uchwalił projekt o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym. To właśnie ten dokument jest potocznie nazywany ustawą antylichwiarską, a jej głównym celem było zapobieganie udzielania pożyczek na wysoki procent. Ustawa z sierpnia 2015 uregulowała ten proceder, jednak po upływie kilku lat okazało się, że wprowadzone zmiany są niewystarczające i należy zmodyfikować aktualną ustawę o dodatkowe punkty.
Projekt zmian powstał w czerwcu 2019 roku i jeszcze w tym samym miesiącu został przyjęty przez rząd. Głównymi punktami zawartymi w ustawie jest ustanowienie górnego limitu pozaodestkowych kosztów kredytu konsumenckiego oraz konieczność nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego nad firmami udzielającymi pożyczek. Według najnowszych ustaleń maksymalna kwota pozaodsetkowych kosztów pożyczki nie może przekroczyć 10% jej wartości. Eksperci zwracają uwagę, że przy takich ograniczeniach wiele firm pożyczkowych zbankrutuje lub będzie zmuszone zamknąć działalność, ponieważ udzielanie pożyczek przestanie przynosić oczekiwany zysk. Jeśli z rynku znikną firmy oferujące pozabankowe pożyczki będzie to miało fatalne skutki.
Po pierwsze dlatego, że wszystkie osoby niekwalifikujące się do wzięcia kredytu bankowego, zostaną pozostawione bez możliwości zewnętrznego finansowania, a takich osób jest obecnie prawie 3 miliony.
Po drugie, ceny kredytów bankowych znacząco wzrosną ze względu na brak konkurencji.
Po trzecie, pracę straci ok. 40 tys. osób zatrudnionych obecnie w sektorze pożyczkowym.
Po czwarte, na wprowadzonych zmianach skorzysta przede wszystkim „szara strefa”, do której należą m.in. lombardy. Udzielają one często pożyczek nie zgodnie z prawem, a korzystanie z nich naraża konsumentów na ogromne ryzyko. Jednakże mimo to wiele osób zdecyduje się na uzyskanie pomocy finansowej ze strony lombardów, gdy zabraknie firm pożyczkowych.
Poza regulacją kwestii dotyczących wysokości kosztów pozaodsetkowych, w ustawie znalazło się jeszcze kilka innych zapisów m.in. wprowadzenie wysokiej kary za lichwę, co w praktyce oznacza, że każdy kto zażąda zapłaty kosztów dodatkowych lub odsetek dwukrotnie wyższych niż maksymalne ustawowe, musi się liczyć z karą więzienia wynoszącą od 3 miesięcy do nawet 5 lat pozbawienia wolności. Nowa ustawa antylichwiarska zmienia również zasady przeprowadzania egzekucji komorniczej mieszkań przez firmy pożyczkowe. Zgodnie z nowymi ustaleniami egzekucja nie może zostać przeprowadzona jeśli dług nie przekracza 5 % wartości mieszkania.
Mimo przedstawionych zagrożeń, ustawa ma na celu przede wszystkim chronić interesy pożyczkobiorców, a zmniejszenie kosztów pożyczek oraz zabezpieczenie przed wpadnięciem w spiralę zadłużenia wobec firm pożyczkowych na pewno leży w interesie konsumentów.
Pomimo iż ustawa została przyjęta w czerwcu 2019 roku, ciągle jeszcze nie weszła w życie. Dlaczego? Początkowo prace zostały wstrzymane przez Komisję Europejską, jednakże ze względu na brak zastrzeżeń ze strony Komisji prace nad projektem mogły być kontynuowane. Mimo to jak dotąd temat nie został ponownie podjęty przez rząd. Dlatego na tę chwilę nie wiadomo czy zakładane zmiany wejdą ostatecznie w życie.
